Η απελευθέρωση θα ανατιμήσει το οικιακό ρεύμα έως 40%

Τσουχτερές αυξήσεις στους λογαριασμούς της ΔΕΗ, που εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσουν μέχρι και το 40% σε σχέση με το σημερινό κόστος, συνεπάγεται για τα περισσότερα νοικοκυριά στην Ελλάδα η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας και η αναδιάρθρωση των τιμολογίων ρεύματος που προβλέπεται από το Μνημόνιο και θα ξεκινήσει από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.



Ωφελημένοι από τον «εξορθολογισμό» των τιμολογίων θα είναι κυρίως οι έμποροι και οι επιχειρήσεις (καταστήματα, σουπερμάρκετ), που σήμερα πληρώνουν συγκριτικά ακριβά το ρεύμα επιδοτώντας ουσιαστικά τη φθηνή ενέργεια άλλων καταναλωτών, και θα είναι η πρώτη κατηγορία από την οποία θα ξεκινήσουν οι αλλαγές. Φυσικά, κερδισμένη θα είναι και η ΔΕΗ, που σήμερα χάνει συνεχώς πελάτες από ιδιωτικές εταιρείες εμπορίας ρεύματος, οι οποίες προμηθεύουν καταναλωτές όπως μεγάλα σουπερμάρκετ και εταιρείες παροχής υπηρεσιών σε τιμές μέχρι και 20% φθηνότερες.

Αντίθετα, είναι πολύ πιθανό να κληθούν να βάλουν πολύ βαθύτερα το χέρι στην τσέπη τους οι περίπου 4,9 εκατ. οικιακοί καταναλωτές που καταναλώνουν μέχρι 2.000 κιλοβατώρες και οι αγρότες, δύο πολυπληθείς κατηγορίες καταναλωτών που, σύμφωνα με τη ΔΕΗ αλλά και τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, πληρώνουν εδώ και πολλά χρόνια το ηλεκτρικό ρεύμα σε τιμές κάτω του κόστους.

Η κυβέρνηση, παρότι έχει κάνει ό,τι περνά από το χέρι της για να καθυστερήσει χρονικά τις αυξήσεις λόγω και της οικονομικής κρίσης, δεν φαίνεται να έχει πλέον πολλά περιθώρια ελιγμών στο θέμα των τιμολογίων, δεδομένου ότι η αναδιάρθρωσή τους κατά τρόπο ώστε να αντικατοπτρίζεται το πραγματικό κόστος αποτελεί επιταγή του Μνημονίου και των ευρωπαϊκών αρχών ανταγωνισμού, αλλά και χρόνιο αίτημα τόσο της ΔΕΗ όσο και -για διαφορετικούς λόγους- των ανταγωνιστών της ιδιωτών.

Στο Μνημόνιο προβλέπεται ότι, κατά τη δεύτερη αξιολόγηση που θα έχει ολοκληρωθεί στο τέλος Σεπτεμβρίου και θα γίνει τον Οκτώβριο, η κυβέρνηση θα πρέπει να έχει ήδη εκδώσει προεδρικό διάταγμα για την απελευθέρωση της χονδρικής αγοράς ενέργειας, αλλά και την υπουργική απόφαση για τον εξορθολογισμό των τιμών κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας.

Μέχρι +60% τα αγροτικά

Με δεδομένο ότι, κατά πληροφορίες, η τρόικα έθεσε θέμα επιτάχυνσης των αποφάσεων και για τα τιμολόγια μαζί με το «πακέτο» απελευθέρωσης της αγοράς, σύντομα αναμένεται ότι θα αρχίσει να ξεκαθαρίζει η πολιτική που θα υιοθετηθεί. Από τις μελέτες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα εκτιμάται ότι οι αυξήσεις στα οικιακά τιμολόγια θα κυμανθούν ανάλογα με την κατανάλωση μεταξύ 15%-40% (θα επιβαρυνθούν περισσότερο οι χαμηλές καταναλώσεις μέχρι 800-1.000 κιλοβατώρες), στα αγροτικά τιμολόγια θα φτάνουν ώς 60%, στα βιομηχανικά τιμολόγια η αύξηση αναμένεται ότι θα είναι αρκετά μικρότερη (περίπου 7%-8%), ενώ το κόστος ρεύματος για τα σουπερμάρκετ και τα εμπορικά καταστήματα θα κυμανθεί από 10% έως 25%.

Το «κοινωνικό τιμολόγιο»

Η αρμόδια υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Τίνα Μπιρμπίλη, έχει ήδη πει ένα πρώτο «όχι» στις εισηγήσεις να ξεκινήσουν από φέτος οι αυξήσεις στο ρεύμα, δηλώνοντας ότι η «τιμολογιακή πολιτική καθορίζεται από την κυβέρνηση και πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα ευθαίσθητοι, ειδικά στη συγκυρία της οικονομικής κρίσης».

Αντί αυξήσεων, μάλιστα, το ΥΠΕΚΑ έθεσε σε ισχύ το «κοινωνικό τιμολόγιο» με έκπτωση 10%-20% για συγκεκριμένες κατηγορίες καταναλωτών (χαμηλές καταναλώσεις έως 800 κιλοβατώρες, εισόδημα κάτω από 12.000 ευρώ, άνεργοι, συνταξιούχοι κ.ά.), ενώ επιβάρυνε όλα τα επαγγελματικά τιμολόγια με τέλος Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Πηγές της αγοράς, πάντως, σχολίαζαν χαρακτηριστικά ότι όλα είναι ακόμη στον «αέρα», προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση πρέπει να λάβει και να εφαρμόσει δύσκολες πολιτικά αποφάσεις, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.

Μολονότι το πιο πιθανό σενάριο για την αναδιάρθρωση των τιμολογίων είναι οι κυριότερες αλλαγές να ξεκινήσουν το 2011 και να εφαρμοστούν σταδιακά σε μια διετία, δεν αποκλείεται η εφαρμογή τους να επισπευσθεί μετά την τελευταία επίσκεψη της τρόικας. Στις προτάσεις, άλλωστε, που υπέβαλε η ΡΑΕ την περασμένη εβδομάδα για τη λειτουργία της χονδρεμπορικής αγοράς, η Αρχή προτείνει την άμεση υιοθέτηση ρυθμιστικού μοντέλου για τον υπολογισμό των ρυθμιζόμενων χρεώσεων (τέλος ΑΠΕ, Δίκτυο, Κοινή Ωφέλεια κ.ά.), αλλά και άμεση άρση των στρεβλώσεων που δημιουργούν οι σταυροειδείς επιδοτήσεις μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών καταναλωτών.